Czyli pierwsze hasło z linku: Monilioza Symptomy tej choroby są najwyraźniejsze na wyrośniętych orzechach o jasnozielonej i miękkiej owocni. Pierwsze objawy chorobowe pojawiają się na zielonych okrywach zawiązków jako ciemne brunatne zagłębione plamy, rozprzestrzeniające się na zawiązki orzechów. Ich tkanki przerasta grzybnia (mumifikacja), a na powierzchni występują kremowe wzniesienia ? sporodochia, złożone z trzonków i zarodników konidialnych typowych dla grzybów z rodzaju Monilia (fot. 1). Porażone okrywy i zawiązki orzechów kurczą się, gniją i przedwcześnie opadają, a szybko rosnące i ciemno zarodnikujące grzyby saprofityczne maskują obecność moniliozy. Nekrozy mogą wystąpić na wszystkich nadziemnych organach leszczyny, niezależnie od wieku plantacji, odmiany, siedliska i intensywności ochrony. Chorobę tą najłatwiej zauważa się u odmian, których orzechy mają krótką okrywę owocową ('Olbrzymi z Halle', 'Trapezuński') i widoczna jest skorupa (zdrewniała owocnia) ze sporodochiami grzyba. U odmian długookrywowych ('Lamberta Czerwony') symptomy moniliozy widoczne są po rozerwaniu okrywy owocowej na ukrytych w niej orzechach. Na plantacji niechronionej, po ciepłym oraz wilgotnym maju i czerwcu orzechy z objawami brunatnej zgnilizny stanowiły około 68%, a na plantacjach chronionych ? od kilku do kilkunastu procent. Ponadto choroba ta częściej występuje na plantacjach położonych w zagłębieniach terenu oraz w otoczeniu stawów i łąk, niż zlokalizowanych na skłonach lub na terenie płaskim. Należy unikać również nadmiernego zagęszczenia krzewów. Przeprowadzone testy infekcyjne wykazały, że zawiązki owocowe i orzechy leszczyny najsilniej porażał grzyb Monilia coryli. Leszczyna może być także porażana przez M. fructigena, powodującego brunatną zgniliznę drzew ziarnkowych i M. laxa, powodującego brunatną zgniliznę drzew pestkowych, jednak te dwa gatunki infekują niewielki procent zawiązków owocowych i orzechów. Wykazano, że M. coryli, uznawany dotychczas za patogena owoców, może zasiedlać także zawiązki owocowe oraz kwiatostany męskie i żeńskie, mimo braku objawów chorobowych i sporodochiów typowych dla Monilia spp. Bezobjawowe zasiedlanie organów leszczyny, zwłaszcza na przedwiośniu, przez M. coryli może być przyczyną przeoczenia porażenia. Intensywnemu zarodnikowaniu M. coryli sprzyja temperatura od 22°C do 27°C, co potęguje epidemiczne wystąpienie moniliozy orzechów w upalne i wilgotne lato. Wszystkie badane odmiany były porażane przez M. coryli, przy czym najmniej podatne w rejonie południowo-wschodniej Polski okazały się 'Olbrzymi z Halle', 'Cosford', 'Kataloński' i leszczyna pospolita. Opryskiwanie roślin poleca się rozpoczynać, gdy między liśćmi okrywy owocowej pojawi się wierzchołek orzecha, co przypada najczęściej pod koniec maja. Jednakże ze względu na zasiedlanie kwiatostanów leszczyny przez M. coryli, należałoby rozważyć wcześniejsze, niż pod koniec maja, rozpoczęcie ochrony. Dalsze zabiegi w miarę występowania zagrożenia należy przeprowadzać co dwa tygodnie, przez czerwiec i lipiec. Do zwalczania moniliozy zaleca się używanie fungicydów zawierających mankozeb, tiuram i procymidon. Asortyment zalecanych fungicydów jest zbyt skąpy, brakuje również preparatu o działaniu układowym. Środek taki byłby wskazany ze względu na dość głębokie i często bezobjawowe przerastanie organów leszczyny przez grzyby chorobotwórcze. Szczególnej uwadze producentów należy polecić wymieniony w zaleceniach ochroniarskich Sumilex 500 SC. W badaniach fungicyd ten wykazywał dużą aktywność grzybobójczą także wobec Monilia coryli, Gloeosporium coryli i Cytospora corylicola. Zalecany jest zwłaszcza przeciwko Botrytis cinerea (czyt. też poniżej ? szara pleśń), patogenowi powszechne zasiedlającemu organy leszczyny.
