Historia edycji

Raport o europejskiej energetyce opublikował brytyjski thnik-tank Ember. Pokazuje on, że w 2022 roku farmy wiatrowe i fotowoltaika wyprodukowały 22 proc. prądu w Unii Europejskiej. Po raz pierwszy w historii wyprzedziły gaz (20 proc.). Według celu unijnej polityki klimatycznej, do 2030 roku UE ma mieć 45 proc. prądu ze źródeł odnawialnych. 

Wiatr i słońce już dawno wyprzedziły w produkcji energii węgiel, który odpowiadał za 16 proc. produkcji energii elektrycznej. Wzrost produkcji węgla był niewielki i czasowy. Ich udział w produkcji energii był w sumie wyższy o 1,5 punktu procentowego, ale już od września znów zaczął spadać. W ostatnich czterech miesiącach prądu z węgla było już o 6 proc. mniej niż w tym samym okresie rok wcześniej. 

Z 26 bloków węglowych przygotowanych do uruchomienia z powodu kryzysu, siedem w ogóle nie zostało włączonych. Pozostałe pracowały na w sumie 18 proc. mocy. Zużyto tylko 1/3 zaimportowanego w 2022 roku węgla. Ember podkreśla, że kraje, które miały plany odchodzenia od węgla, nie zmieniły ich w obliczu kryzysu.

Dave Jones z Ember ocenił, że Europa "uniknęła najgorszych skutków kryzysu energetycznego". - Wstrząsy 2022 spowodowały małe drgnięcie energii z węgla i wielką falę wsparcia dla energii odnawialnej. Obawy o powrót węgla można pogrzebać - powiedział. Na powyższym wykresie widać, jak produkcja energii z wiatru i słońca (kolor zielony) rośnie od ponad 20 lat; wyprzedza spadający węgiel po 2018 roku, a teraz także gaz.

Według analizy Ember rekordowy wzrost produkcji prądu z fotowoltaiki (+24 proc.) i wiatru pomógł poradzić sobie z niedoborem elektrowni wodnych i jądrowych. Dzięki temu uniknięto dodatkowych 10 miliardów euro, które trzeba by wydać na gaz. Z powodu większej produkcji prądu z węgla emisje gazów cieplarnianych z energetyki wzrosły o prawie 4 proc., ale według analizy "mogłoby być znacznie gorzej". Źródła odnawialne zapobiegły znacznie większemu odbiciu węgla. 

W poradzeniu sobie z kryzysem pomogło także oszczędzanie. Zapotrzebowanie na prąd spadło w ostatnim kwartale 2022 roku o 7,9 proc. Poszczęściło się nam także z pogodą - ciepła jesień i łagodna zima zmniejszyła zapotrzebowanie na energię.

Europa ograniczyła całościowe zużycie gazu - jednak w dużej mierze oszczędzał przemysł. W energetyce nie udało się go oszczędzić, a nawet zużycie lekko wzrosło. To jednak - zdaniem analityków - zmieni się "drastycznie" w kolejnych latach.

Według Ember w 2023 roku rozbudowa energii wiatrowej i słonecznej przyspieszy w 2023 roku w odpowiedzi na kryzys. Wróci także duża część produkcji energii z francuskich elektrowni jądrowych oraz elektrowni wodnych. Nałożenie się tych czynników ma spowodować, że produkcja energii z paliw kopalnych ostro spadnie - nawet o 20 proc.