Malowanie KARTA TECHNICZNA ...na wiele pytań i sugestii

[rebel82]

12.11.1. Dokumentacja techniczna

Roboty malarskie powinny być wykonywane zgodnie z dokumentacją techniczno-pro-jektową obejmującą:

a) rodzaj podłoża, b) rodzaj farby, emalii lub lakieru i technikę ich nanoszenia, c) rodzaj malowania (np. przy malowaniu klejowym: uproszczone, zwykłe, doborowe), d) barwę i jej intensywność (kolory: jasny, półpełny, pełny), e) w szczególnych przypadkach rysunek kolorystyczny powierzchni wewnętrznych lub elewacji, f) ew. specjalne wymagania w odniesieniu do powłok (np. ognioodporność, kwasood-porność, ługoodporność lub inne).

12.11.2. Wymagania ogólne

? Przy wykonywaniu robót malarskich wymaga się przestrzegania następujących zasad:

* prace na wysokości należy wykonywać z prawidłowych rusztowań lub drabin, a gdy nie ma możliwości zainstalowania rusztowań i roboty te wykonuje się z pomostów opieranych na konstrukcji (tzw. kładek), malarz powinien być zabezpieczony przed upadkiem pasem bezpieczeństwa przymocowanym do konstrukcji, - .
* przy robotach przygotowawczych z użyciem materiałów alkalicznych (wapno, soda kaustyczna, pasty do usuwania starych powłok olejnych lub z żywic syntetycznych) należy stosować okulary ochronne i odzież ochronną (buty gumowe, fartuchy gumowe, rękawice), zabezpieczając skórę twarzy i rąk tłustym kremem ochronnym,
* przy malowaniu wyrobami zawierającymi lotne rozpuszczalniki lub rozcieńczalniki (np. w farbach olejnych, olejno-żywicznych, ftalowych, lakierach lub farbach chemoutwardzal-nych) stosować odzież ochronną, a pracę wykonywać przy otwartych oknach lub czynnej i sprawnej wentylacji oraz przestrzegać zakazu palenia papierosów i używania otwartych palenisk lub grzejników elektrycznych, narzędzi i silników powodujących iskrzenie i mogących być źródłem pożaru,
* przy zastosowaniu piasku (np. przy piaskowaniu powierzchni) lub farb zawierających krzemionkę stosować maski pyłochłonne, a skórę twarzy i rąk zabezpieczyć tłustym kremem ochronnym,
* nie należy stosować materiałów szkodliwych dla zdrowia człowieka, jak związki chromu, ołowiu, fluatów.

? Przygotowanie powierzchni. Przed przystąpieniem do malowania naprawić uszkodzenia powierzchni tynków i wcześniej naprawianych miejsc. Zaleca się stosowanie do tego celu zapraw i szpachlówek produkowanych fabrycznie w postaci gotowej do stosowania lub w postaci proszkowej do zarabiania wodą bezpośrednio przed użyciem.

? Termin robót. Roboty malarskie wewnątrz i na zewnątrz budynku wykonywać dopiero po wyschnięciu tynków i naprawianych miejsc (jednolite zabarwienie powierzchni naprawianej). Malowanie konstrukcji stalowych - po całkowitym i ostatecznym umocowaniu wszystkich elementów konstrukcyjnych i osadzeniu innych elementów w ścianach.

? Powierzchnie podloży pod malowanie powinny być:

* gładkie i równe, tzn. bez nadrostów betonowych, zacieków zaprawy lub mleczka cementowego, kawern; dopuszcza się pojedyncze wgłębienia o średnicy do 5 mm i głębokości do 4 mm - dla podłoży betonowych; w zakresie równości obowiązują wymagania jak dla tynków IV kategorii (z wyjątkiem tynków doborowych),
* mocne, tzn. powierzchniowo nie pylące, nie wykruszające się, bez spękań i rozwarstwień,
* czyste, tzn. bez plam, zaoliwień, pleśni i zanieczyszczeń (kurzem, rdzą),
* dojrzałe pod malowanie klejowe, emulsyjne, olejne i z żywic syntetycznych, tzn. po 2-6 tygodniach w zależności od rodzaju farby. Farbami emulsyjnymi, akrylowymi można malować podłoża po 7 dniach,
* suche (patrz tabl. 12.11-1) - badanie wilgotności podłoża można wykonać aparatami wskaźnikowymi (elektrycznym lub karbidowym), metodą suszarkowo-wagową lub papierkami wskaźnikowymi Hydrotest.

? Kontrola międzyfazowa obejmuje sprawdzenie:

a) jakości materiałów malarskich, b) wilgotności i przygotowania podłoża pod malowanie, c) stopnia skarbonizowania tynków, d) jakości wykonania kolejnych warstw powłokowych i temperatury w czasie malowania i schnięcia powłok.

Wyniki badań jakości materiałów i podłoży powinny potwierdzać protokoły lub wpisy do dziennika budowy.

12.11.3. Warunki przystąpienia do robót

? Temperatura. Roboty malarskie wykonywać w temperaturze ? +5°C. W ciągu doby nie może nastąpić spadek poniżej 0°C.

Farba silikonową można malować w temperaturze ? -5°C.

Optymalna temperatura: a) przy malowaniu farbami wodnymi i wodorozcieńczalnymi od + 12 do +18°C, b) przy szpachlowaniu i malowaniu farbami olejnymi i z żywic syntetycznych powyżej +5°C, lecz by w ciągu doby nie następował spadek temperatury poniżej 0°C, c) przy malowaniu wyrobami chemoutwardzalnymi, poliuretanowymi, epoksydowymi itp. +15°C.

? Pogoda. Roboty na zewnątrz budynków nie powinny być wykonywane w okresie zimowym, a w okresie letnim podczas opadów atmosferycznych, intensywnego nasłonecznienia malowanych powierzchni lub w czasie silnych wiatrów. Niedopuszczalne jest malowanie powierzchni zawilgoconych, szczególnie wyrobami rozpuszczalnikowymi.

? Inne warunki. Roboty farbami wodnymi -w pomieszczeniach o dobrej wentylacji. Farby wodorozcieńczalne, tj. klejowe, cementowe (w postaci wodnej), emulsyjne, olejne, z żywic syntetycznych oraz chemoutwardzalne powinny być transportowane i przechowywane w temperaturze +5°C.

12.11.4. Przygotowanie powierzchni do malowania

? Powierzchnia betonu i żelbetu: a) większe ubytki powierzchni, złącza prefabrykatów itp. wypełnić zaprawą cementową z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem i zatrzeć do równości, b) plamy od zaoliwień zeskrobać, zmyć wodą z dodatkiem detergentów i czystą wodą.

? Podłoża tynkowe: a) naprawić zaprawą i zatrzeć do lica; w przypadku podłoży gipsowych stosować do tego celu zaprawę gipsową (z wy-przędzeniem 1-dniowym przed malowaniem), dla pozostałych podłoży - zaprawę cementowa lub cementowo-wapienną (z wyprzedzeniem 14-dniowym), b) powierzchnie tynku oczyścić.

? Nowe tynki cementowe, cementowo-wapienne zagruntować: a) mlekiem wapiennym

- pod farby wapienne i kazeinowe, b) roztworem szkła wodnego potasowego - pod farby krzemianowe, c) roztworem mleka wapiennego pod pierwszą warstwę farby klejowej i roztworem szarego mydła (1-3%) pod drugą i następną warstwę farby klejowej (przy malowaniu wysokojakościowym), d) pokostem rozcieńczonym benzyną lakierniczą (1:1) pod wyroby olejne itp.

? Podłoża gipsowe i z suchego tynku oraz gipsowo-wapienne zagruntować: a) roztworem kleju kostnego (2,5%) - pod farby klejowe, b) gruntownikiem pokostowym, środkiem silikonowym, z kleju kostnego, rozcieńczoną farbą emulsyjną (farba: woda = 1:6) - pod malowania farbami emulsyjnymi.

? Powierzchnie z drewna i materiałów drewnopochodnych: a) oczyścić z kurzu, tłustych plam i zacieków żywicy, b) usunąć drobne wady powierzchni przez zaszpachlowanie szpachlówką, c) zagruntować gruntownikiem, np. pokostowym, d) sęki pokryć roztworem spirytusowym szelaku (10%) lub specjalnym preparatem



Największa dopuszczalna wilgotność podłoży do malowania Tablica 12.11-1

Podłoże



Rodzaj farby

Największa wilgotność podłoża % masy
Tynki cementowe i cementowo-wapienne wapienna klejowa lub kazeinowa emulsyjna olejna, z żywic syntetycznych

6 4 4 3

Tynki gipsowe klejowa emulsyjna olejna, z żywic syntetycznych

4 4 3

Płyty azbestowo-cementowe silikonowe i inne rozpuszczalnikowe emulsyjna, akrylowa

4 4

Drewno, sklejka, płyty pilśniowe twarde olejna, z żywic syntetycznych chemoutwardzalna

.


4 12




12.11.5. Wykonywanie powłok malarskich

? Zalecenia ogólne

* Do malowania ręcznego i wątkiem powinno się stosować farby o konsystencji handlowej.
* Konsystencja farb do malowania natryskowego - rzadsza niż do malowania ręcznego i wałkiem malarskim. Do malowania natryskowego farby handlowe powinno się rozcieńczyć odpowiednim dla danego rodzaju farby rozcieńczalnikiem (w przypadku farb wodnych - wodą, w przypadku pozostałych farb -rozpuszczalnikami handlowymi w ilości 3-5% w stosunku do farby.
* Farby wapienne, kazeinowe, krzemianowe należy nakładać pędzlem; pozostałe farby

można nakładać pędzlem, natryskiem lub wałkiem.

* Zużycie farb przy malowaniu pędzlem podaje tabl. 12.11-2. Przy malowaniu natryskiem i wałkiem zużycie farb jest minimalnie mniejsze niż przy malowaniu pędzlem.
* Przy malowaniu pędzlem ostatnią warstwę powłoki wykonać tak, aby kierunek pociągnięć pędzla był prostopadły do ściany z oknem - przy malowaniu sufitu lub do podłogi - przy malowaniu ścian.

? Malowanie farbami wapiennymi

* Na podłoże bardziej nasiąkliwe i do gruntowania stosuje się farbę rzadszą, jednak farba nie powinna ściekać z powierzchni pionowych


Farba

Zużycie farby, dm3/m2
Wapienna 0,5-0,6
Klejowa w kolorze jasnym do malowania tynku cementowego ok. 0,5
Cementowa ok. 1,2
Kazeinowa 0,4-0,5
Krzemianowa (do jednokrotnego malowania), przy czym zużycie szklą wodnego wraz z gruntownikiem 0,5-0,7 ok. 0,4 kg/m2
Emulsyjna (przy dwukrotnym malowaniu) ok. 0,4
Silikonowa (przy dwukrotnym malowaniu) 0,3-0,7 (w zależności od rodzaju podłoża)
Przy technice olejnej (przy jednokrotnym malowaniu): - olejna podkładowa - nawierzchniowa olejna - nawierzchniowa z żywic syntetycznych - emalia z żywic syntetycznych 0,08-0,11 0,08-0,14

0,07-0,10 0,08-0,14


podczas malowania. Wyschnięta powłoka wapienna ma jaśniejszą barwę niż farba. Barwy powłok wapiennych są mało intensywne z uwagi na wybielające oddziaływanie spoiwa wapiennego.

* Matowania farbami wapiennymi (tabl. 12.11-3) wykonać 2-krotnie, przy czym podłoża suche należy zwilżyć wodą lub rozcieńczonym mlekiem wapiennym. Malować należy metoda, ?mokro na mokro", tzn. następna warstwa przed wyschnięciem poprzedniej warstwy.

? Malowanie farbami cementowymi

* Malować podobnie jak farbami wapiennymi, z tym że drugą warstwę nakładać po 1-2 dniach.

W razie zbyt szybkiego wysychania powłoki dato) zaleca się zwilżanie jej za pomocą mgły wodnej rozpylanej aparatem natryskowym.

* Wody powłok cementowych (i sposoby zapobiegania im) są analogiczne do występujących przy malowaniu farb wapiennych (tabl. 12.11-3).

? Malowanie farbami klejowymi (tabl. 12.11-4)

* Farba klejowa powinna dać się nałożyć cienką i równą warstwą oraz nie powinna ściekać (np. z pędzla). Powłoka po wyschnięciu jest jaśniejsza niż farba. Doklejenie farby sprawdza się poprzez lekkie potarcie powłoki tkaniną bawełnianą (koloru ciemnego dla jasnych powłok i odwrotnie), przy czym na tkaninie nie powinny pozostawać ślady startej powłoki. W przypadku nadmiaru kleju powłoka wykazuje spękania.
* Przy malowaniu zwykłym nakłada się 2 warstwy farby (każdą po przeschnięciu poprzedniej) - bez gruntowania międzywarstwowego. Przy malowaniu doborowym nakłada się 2-3 warstwy farby z dodatkowym gruntowaniem (gruntownikiem mydlanym 1%) warstwy podkładowej i tepowaniem pędzlem wierzchniej warstwy jeszcze w stanie mokrym. Malowanie ścian należy robić po przeschnięciu powłoki na suficie.

? Malowanie farbami kazeinowymi

Jak farbami klejowymi (wady powłok patrz tabl. 12.11-4)

? Malowanie farbami krzemianowymi

* Farbę nakładać dwukrotnie, metodą ?mokre na mokre", po uprzednim zagruntowaniu podłoża roztworem szkła wodnego potasowego rozcieńczonego wodą w stos. 1:3 (tynki bardziej nasiąkliwe - rozcieńczone 1:1 lub 1:2) lub specjalnym dla tego typu farb gruntownikiem.
* Powłok krzemianowych nie można wykonywać na kruszących się tynkach i na podłożach zawierających gips oraz na starych powłokach olejnych (bez ich całkowitego usunięcia i przetarcia rzadką zaprawą wapienną). Stare mocne powłoki krzemianowe po oczyszczeniu można ponownie malować farbami krzemianowymi (wady powłok - tabl. 12.11-5).



Wady powłok wapiennych, przyczyny ich powstawania i sposób ich Tablica 12.11-3

zapobiegania


Wady



Przyczyny powstawania



Sposób zapobiegania

Ściekanie farby 1) nienasiąkliwe lub zbyt zawilgocone podłoże betonowe albo tynk cementowy 2) zbyt rzadka farba

3) skroplenie się wody kondensacyjnej na zimnych ścianach pomieszczenia
1) Odczekać aż podłoże podeschnie

2) zagęścić farbę przez dodanie białego cementu 3) usunąć przyczynę zawilgocenia, wietrzyć pomieszczenia podczas wysychania powłoki i stosować gęściejszą farbę
Plamy i odbarwienia powłoki 1) niejednolita struktura i różna nasiąkliwość podłoża 2) naprawy uszkodzeń podłoża gipsem

3) przebijające plamy podłoża

4) odbarwienie się pigmentów nieodpornych na alkalia lub płowienie pigmentów nieodpornych na promienie słoneczne
1) zagruntować podłoże farbą wapienną z dodatkiem szarego mydła 2) do naprawy podłoży stosować zaprawy cementowe 3) usuwać plamy podłoża lub je zagruntować farbą wapienną 4) stosować pigmenty odporne na alkalia i światło słoneczne
Łuszczenie się powłoki 1) zbyt gruba powłoka

2) temperatura ujemna w czasie malowania i wysychania powłoki
1) nakładać farbę cienkimi warstwami 2) nie malować w czasie temperatur ujemnych i zabezpieczyć przed ew. zamarznięciem mokrej powłoki
Smugi i zgrubienia 1) zbyt nasiąkliwe podłoże i przerwy w malowaniu całej płaszczyzny

2) niedokładne wymieszanie farby, rozcierające się grudki pigmentu i wypełniaczy
1) zagruntować podłoże farbą wapienną i malować metodą ?mokre na mokre" 2) często mieszać farbę podczas malowania, dodawać do farby dokładnie roztarte pigmenty i wypełniacze
Brak odporności na wycieranie, pylenie się powłoki 1) za szybkie wyschnięcie powłoki 1) nie malować w czasie upalnej pogody, nawilżyć podłoże przed malowaniem

Wady powłok klejowych, przyczyny ich powstawania i sposób zapobiegania Tablica 12.11-4

Wady

Przyczyny powstawania



Sposób zapobiegania

Łuszczenie się powłoki 1) za duża zawartość kleju 2) niedostateczna przyczepność do podłoża (słabe podłoże, nieusunięcie starej powłoki, za gruba powłoka) 3) zamarznięcie mokrej powłoki 1) odpowiednio dozować klej 2) malować na mocnych i czystych podłożach (słabe tynki wzmocnić przez fluatowanie) 3) zapewnić odpowiednią temperaturę (powyżej +5°C)
Wycieranie się powłoki 1) za mała zawartość kleju w farbie

2) użycie zbyt długo przechowywanej farby 3) wpływ nadmiernej wilgotności pomieszczenia
1) sprawdzić klejenie farby przed malowaniem i ew. dodać kleju 2) używać świeżo przygotowanej farby 3) nie stosować farb klejowych w pomieszczeniach wilgotnych
Smugi i ślady pędzla 1) malowanie na podłożu zbyt nasiąkli wym 2) przerwy w malowaniu całej płaszczyzny 3) zbyt grube warstwy powłoki farby 4 niewłaściwy kierunek pociągnięć pędzla 1) zmniejszać nasiąkliwość podłoża odpowiednim jego gruntowaniem 2) malować płaszczyznę metodą ?mokre na mokre" 3) dobrać właściwą konstystencję farby 4) wierzchnią warstwę powłoki nanosić w kierunku prostopadłym do okna - na suficie, i ku podłodze - na ścianach
Plamy i odbarwienia powłoki 1) przebijające przez powłokę plamy i zacieki na podłożu 1) plamy na podłożu usunąć lub je izolować (np. po zaciekach wody)
Niejednorodna faktura powierzchni powłoki 1) wykonanie naprawy podłoża zaczynem gipsowym

2) niejednolita nasiąkliwość podłoża

3) źle wymieszane składniki farby i nieprzecedzenie jej przez sito
1) do napraw stosować zaprawy o składzie zbliżonym do podłoża, a nie zaczyn gipsowy 2) stosować odpowiednie gruntowanie lub fluatowanie podłoża 3) dokładnie przygotować farbę


Wady powJok krzemianowych, przyczyny ich powstawania

Tablica 12.11-5

Wady



Przyczyny powstawania



Sposób zapobiegania

Łuszczenie się powioki 1) niewłaściwe podłoże lub nieodpowiednio przygotowane

2) nadmierna grubość powłoki 3) malowanie farbami o niewłaściwej recepturze
1) stosować na podłożach wapiennych, cementowych itp. (nie na gipsowych), czystych i bez zatłuszczeń 2) nanosić farbę cienkimi warstwami 3) stosować prawidłowe receptury (wierzchnia warstwa powinna być z farby o mniejszej ilości spoiwa niż spodnia)
Plamy i odbarwienia powłoki 1) niejednorodna nasiąkliwość podłoża

2) wykwity solne występujące na podłożu 3) zmiana barwy powłoki
1) podłoże o różnej nasiakliwości należy fluatować przed gruntowaniem 2) wykwity usunąć przez szczotkowanie i flautować przed gruntowaniem 3) stosować pigmenty odporne na alkalia i światło
Smugi, szklistość powłoki 1) nadmierna nasiąkliwość podłoża

2) zbyt długie przerwy w malowaniu dużych powierzchni
1) stosować dwukrotne gruntowanie podłoża 2) malowanie metodą ?mokre na mokre"
Wycieranie się powioki (pylenie) 1) malowanie niewłaściwego podłoża (gipsowego lub z powłokami olejnymi, emulsyjnymi) 1) malować tylko podłoża nadające się pod powłoki krzemianowe 2) stosować prawidłowe receptury 3) przestrzegać warunków wykonywania robót malarskich



? Malowanie farbami emulsyjnymi

* Sprawdzić, czy farba nie zawiera wytrąconego spoiwa w postaci nitek (wskutek niewłaściwego jej transportu czy przechowywania, tj. w temperaturze poniżej +5°C), co ją dyskwalifikuje. Powłoka po wyschnięciu ma barwę ciemniejszą niż farba,
* Do barwienia farb stosuje się farby emulsyjne kolorowe bądź specjalne pasty pigmentowe. Nie wolno do tego celu stosować suchych pigmentów ani kolorowych farb klejowych. Farb do malowania powierzchni wewnętrznych (o czym informacja znajduje się na etykietach tych wyrobów) nie można stosować na powierzchnie elewacyjne. Niektóre farby emulsyjne można stosować na wnętrza i elewacje (zgodnie z wytycznymi producenta). Natomiast farby przewidziane do malowania elewacji ze względów ekonomicznych (więcej spoiwa i stąd wyższa cena) oraz higienicznych (więcej spoiwa i wyższa szczelność) nie powinny być stosowane do wnętrz.
* Malowanie wykonywać 2-krotnie ?na krzyż". Do pierwszego malowania (szczególnie podłoży nasiąkliwych) stosuje się farbę rozcieńczoną wodą w ilości 10% w stosunku do farby, a do drugiego - farbę handlową. Podłoża gipsowe zagruntować (z wyprzedzeniem 24 h) roztworem kleju kostnego (1,5%) lub farbą emulsyjną rozcieńczoną wodą w stosunku 1:6. Drugą warstwę farby nanosić najwcześniej po 2 h po wykonaniu pierwszej. Powłok emulsyjnych nie można wykonywać na kruszących się podłożach lub na starych, pylących się powłokach oraz na powłokach świeżych silnie alkalicznych (wady powłok-tabl. 12.11-6).

? Malowanie farbami silikonowymi

* Przed malowaniem podłoże zagruntować specjalnym preparatem silikonowym zgodnie z zaleceniem producenta z wyprzedzeniem 24 h. Farbę silikonową nakładać 2-krotnie w odstępach 24 h. Powłok silikonowych nie można wykonywać na słabych podłożach (wady - tabl. 12.11-7).



Wady powłok emulsyjnych, przyczyny ich powstawania i sposób zapobiegania Tablica 12.11-6

Wady



Przyczyny powstawania



Sposób zapobiegania

Łuszczenie się powłoki 1) zbyt słabe podłoże

2) nieusunięcie starej powłoki klejowej lub tłustych zanieczyszczeń
1) wzmocnić podłoże przez zatarcie mocną zaprawą lub przez fluatowanie 2) starannie oczyścić podłoże przed malowaniem
Pęcherzenie się powłoki 1) malowanie na zbyt mokrym podłożu 1) pozostawić podłoże do wyschnięcia
Rysy 1) wykonanie powłoki z farby o małej zawartości spoiwa (np. obciążonej dodatkiem wypełniaczy) na podłożu o znacznej rozszerzalności (np. na starej powłoce olejnej) 1) malować farbą handlową, tj. o optymalnej zawartości spoiwa
Smugi, ślady pędzla, niejednorodna faktura powierzchni 1) zbytnia nasiąkliwość podłoża 2) uszkodzenie struktury powłoki wskutek zbyt długiego wygładzania powłoki pędzlem 3) malowanie elewacji w słońcu

4) niewłaściwy kierunek pociągnięć pędzla
1) zagruntować podłoże 2) farbę nakładać szybko

3) malować elewację w cieniu i nie przy silnym wietrze 4) warstwę wierzchnią nanosić na suficie - prostopadle do ściany okiennej, na ścianach - pionowo
Wycieranie powłoki 1) obciążanie farby suchymi pigmentami lub wypełniaczami 2) zamarznięcie mokrej powłoki 1) malować farbą handlową zgodnie z warunkami wykonywania powłok
Plamy, odbarwienia i zanieczyszczenia mechaniczne 1) przebijające plamy podłoża 2) niezaizolowanie części stalowych

3) zanieczyszczenia farby 4) farba uległa zamarznięciu (np. w czasie transportu lub niewłaściwego składowania) 5) odbarwienie pigmentów nieodpornych na alkalia
1) malować na czystym podłożu 2) części metalowe izolować farbą antykorozyjną 3) farbę z zanieczyszczeniami przecedzić 4) farba nie nadaje się do użytku

5) nie malować podłoży alkalicznych, szczególnie farby na polioctanie winylu




Wady powłok silikonowych, przyczyny ich powstawania i sposób zapobiegania Tablica 12.11-7

Wady



Przyczyny powstawania



Sposób zapobiegania

Łuszczenie się powioki 1) nieusunięcie zanieczyszczeń podłoża (stare, słabe powłoki, tłuste zanieczyszczenia) 2) słabe podłoża 1) i 2) malować na czystym i mocnym podłożu
Prześwity podłoża 1) malowanie podłoża o niejednorodnej strukturze bez gruntowania i zbyt rzadką farbą 1) zagruntować podłoże zgodnie z wytycznymi jej stosowania, stosować farbę handlową
Niejednolitość wyglądu powłoki pod względem połysku 1) malowanie podłoża o niejednorodnej fakturze zbyt rzadką farbą 1) stosować farbę handlową bez jej -rozcieńczania


? Malowanie farbami olejnymi i z żywic syntetycznych

* Dostosować konsystencję farby do techniki malowania (pędzlem, wałkiem lub pistoletem natryskowym) przez dodatek 3-5% rozcieńczalnika. Białą farbę dobarwia się do żądanego koloru przez dodanie farby tego samego rodzaju (nie wolno dobarwiać suchymi pigmentami) lub specjalnych past pigmentowych. Malowanie na podłożu uprzednio zagruntowanym (z 24 h wyprzedzeniem) gruntownikiem pokostowym.

Każda warstwa powłokowa z odpowiedniego dla niej wyrobu: podkładowa - z farb do gruntowania ogólnego stosowania (lub przeciwrdzewnych), warstwa wierzchnia - z farb nawierzchniowych; przy malowaniu doborowym (tj. trój warstwowym) - na warstwę z farby nawierzchniowej należy nałożyć warstwę emalii.

* Malowanie można wykonywać jako uproszczone, zwykle i doborowe.
* Przy wykonywaniu powłok konieczne jest przestrzeganie następujących zasad: a) każda kolejna warstwa farby musi się różnić od poprzedniej większą zawartością spoiwa, tj. przechodzi się od warstwy ?chudej" do ?tłustej" (farba podkładowa, nawierzchniowa, emalia), b) każdą warstwę nakładać cienko w odstępach 24 h dla wyrobów olejnych i żywic syntetycznych, c) przy malowaniu drewna i materiałów drewnopochodnych poza gruntowaniem i zabezpieczeniem przed grzybami i owadami (rozdz. 9.5) konieczne jest co najmniej jednokrotne pomalowanie stolarki farbą podkładowa. i 2-krotne farbą nawierzchniowa; przy nakładaniu warstwy wierzchniej kierunek pociągnięć pędzla - zgodny z przebiegiem słojów drewna. Wady powłok i sposoby zapobiegania im tabl. 12.11-8.



Wady

Przyczyny powstawania

Sposób zapobiegania

Łuszczenie się powłoki 1) nieusunięcie zanieczyszczeń podłoża (np. tłuste, stare powłoki) 2) wilgotne alkaliczne podłoże

3) brak gruntowania przed malowaniem drewna lub tynku lub stosowanie wadliwej budowy powłoki
1) starannie przygotować podłoże 2) malować suche i dojrzałe podłoże zgodnie z warunkami wykonywania robót 3) przestrzegać zasady kolejności warstw od ?chudej" do ?tłustej" (tj. podkładowa, nawierzchniowa emalia)
Pęcherze 1) malowanie wilgotnego podłoża

2) nie izolowane sęki żywiczne na podłożu drewnianym
1) sprawdzić wilgotność podłoża (powinna być zgodna z danymi tabl. 12.1.) 2) izolować sęki żywiczne
Zmarszczenia powłoki 1) malowanie za gruba warstwą 1) malować cienkimi warstwami
Prześwity podłoża 1) malowanie farbą nie wymieszaną

2) malowanie farbą nadmiernie rozcieńczoną

3) zła jakość farby
1) dokładnie wymieszać farbę w opakowaniu 2) malować farbą handlową ew. z dodatkiem rozcieńczalnika zgodnie z norma 3) sprawdzić zdolność krycia, stosować tylko farbę odpowiadającą wymaganiom normowym
Brak połysku 1) malowanie na zbyt nasiąkliwym lub alkalicznym podłożu

2) wpływ mgły lub pary wodnej na świeżą powłokę
1) ujednolicić podłoże przez gruntowanie i malować tylko podłoże dojrzałe 2) przestrzegać warunków wykonywania robót malarskich



Wady

Przyczyny powstawania

Sposób zapobiegania

Plamy 1) zanieczyszczenia podłoża substancjami rozpuszczalnymi przez spoiwo lub rozcieńczalniki farby (np. preparatami asfaltowymi) 1) malować tylko podłoża czyste, ew. zanieczyszczenia izolować lakierem spirytusowym
Lepkość powłoki 1) podłoże zanieczyszczone np. olejowymi środkami grzybobójczymi

2) malowanie na nieodstatecznie suchej poprzedniej warstwie powłoki
1) z podłoża usunąć zanieczyszczenia, a ew. substancje grzybobójcze izolować lakierem spirytusowym 2) zachować odpowiedni czas schnięcia dla poszczególnych warstw powłokowych
Zmydlanie się powłoki 1) malowanie świeżych i alkalicznych tynków lub podłoży betonowych 2) malowanie niezneutralizowanych podłoży po usuwaniu z nich starych powłok olejnych metodą ługowania 1) sprawdzić alkaliczność podłoża za pomocą alkoholowego 1-proc. roztworu fenoloftaleiny 2) podłoże neutralizować np. przez zmycie około 1-proc. octem, a następnie czystą wodą
Rdzewienie pod powłoką lub przebijanie rdzy przez powłokę 1) niedokładne oczyszczenie podłoża stalowego z rdzy

2) malowanie zawilgoconego podłoża stalowego (w czasie rosy, deszczu) 3) brak neutralizacji podłoża przy odrdzewianiu kwasami 4) brak powłoki przeciwrdzewnej na elementach metalowych (np. okuciach stolarki)
1) podłoże dokładnie oczyścić zgodnie z warunkami wykonywania robót 2) prowadzić malowanie zgodnie z warunkami wykonywania robót 3) neutralizować podłoża po chemicznym odrdzewianiu 4) części metalowe pokrywać farbą przeciwrdzewną


12.11.6. Wykonywanie powłok lakierniczych

? Rozróżnia się powłoki:

* schnące na powietrzu przez odparowanie rozpuszczalników, np. z wyrobów chlorokauczukowych, nitrocelulozowych (tzw. schnięcie fizyczne), lub z jednoczesnym utlenianiem się substancji powłokotwórczej, np. z emalii i lakierów olejnych i żywicznych (tzw. schnięcie chemiczne),
* utwardzające się pod wplywem dodanego utwardzacza (katalizatora) lub wysokiej temperatury, np. rozpuszczalnikowe wyroby silikonowe,
* utwardzające się chemicznie pod wpływem reakcji chemicznej (poliaddycji, polimeryzacji), np. wyroby poliestrowe, epoksydowe.

? Materiały używane w technikach lakierniczych są produkowane fabrycznie w postaci gotowej do stosowania lub w postaci oddzielnych składników wymagających zmieszania przed użyciem. Ich asortyment obejmuje materiały na warstwy wierzchnie i podkładowe oraz materiały pomocnicze, jak kity, szpachlówki, rozcieńczalniki. Wyroby dwuskładnikowe po zmieszaniu mają określony czas przydatności, w którym powinny być zużyte, potem nie nadają się do stosowania. Produkty handlowe mają konsystencję do malowania pędzlem, natomiast do malowania metodą natrysku i zanurzenia należy je rozcieńczyć odpowiednim rozcieńczalnikiem.

? Powłoki z emalii i lakierów z żywic syntetycznych stosowane są przede wszystkim jako wierzchnia warstwa powłok olejnych na tynkach, podłożach drewnianych i innych.

? Powłoki poliwinylowe stosowane są do ochrony elementów stalowych i betonowych przed szkodliwym działaniem atmosfery przemysłowej. W zależności od agresywności środowiska - powłoka z l warstwy farby poliwinylowej do gruntowania i z 3 lub 4 warstw emalii poliwinylowej lub też 4-8 warstw farby i emalii. Nanoszenie warstw co 24 godz.

? Powłoki chlorokauczukowe stosuje się do ochrony elementów stalowych, betonowych, drewnianych i tynków przed działaniem atmosfery przemysłowej. Wykonuje się je z farby podkładowej i emalii, podobnie do powłok poliwinylowych.

? Powłoki nitrocelulozowe służą do wykańczania powierzchni drewna litego, uprzednio uszczelnionej wypełniaczem porów i przeszlifowanego. Powłokę nanosi się 2-krotnie w odstępach 24 godz.

? Powłoki chemoutwardzalne i poliuretanowe wykonuje się na powierzchniach z drewna (np. posadzki) i materiałów drewnopochodnych. Powłoka 2- lub 3-warstwowa (odstęp czasu 24 godz.). Zaleca się szlifowanie papierem ściernym drobnoziarnistym pierwszej warstwy po uprzednim jej przeschnięciu. Przy stosowaniu tych wyrobów należy ściśle przestrzegać wytycznych producenta w zakresie przygotowania wyrobu do malowania i technologii wykonywania powłok oraz zachować okres karencji przed eksploatacją.

? Powłoki poliestrowe stosuje się do wysoko-jakościowego wykończenia powierzchni drewna lub oklein za pomocą pistoletów.

? Powłoki epoksydowe nadają się na różne podłoża budowlane. Warstwy nanosi się pędzlem lub natryskiem co 24 godz. z wyrobów przygotowanych zgodnie z wytycznymi producenta.

? Wady powłok wykonywanych techniką lakierniczą są analogiczne do omówionych w tabl. 12.11-8. Ponadto mogą występować:

* bielenie powłok - wskutek malowania wilgotnego podłoża lub dużej wilgotności powietrza w czasie malowania
* zacieki - wskutek nadmiernego rozcieńczania wyrobu lakierowanego
* spęcherzenie - wskutek nakładania następnej warstwy na poprzednią niedostatecznie wyschniętą
* niewysychania lub nieutwardzenia się powłoki - wskutek położenia materiału lakierowanego na podłoże zanieczyszczone tłuszczem (np. uprzednio pastowaną podłogę) lub niezgodnym (zbyt małą ilością) z wytycznymi producenta dozowaniem utwardzacza
* marszczenie się powloki - wskutek nałożenia zbyt grubej warstwy lakieru lub nałożeniem go na niedokładnie wychniętą poprzednią warstwę
* utrata połysku - wskutek szlifowania niedostatecznie stwardniałych powłok.

12.11.7. Wymagania stawiane poszczególnym rodzajom powłok

? Powłoki wapienne i cementowe:

* jednowarstwowe powinny pokrywać podłoże, bez plam i odprysków, nie powinny się ścierać; przy malowaniu uproszczonym dopuszczalne ślady pędzla,
* dwuwarstwowe nie powinny mieć widocznych plam lub zagłębień w miejscach wbicia gwoździ, nie dopuszcza się niejednolitego odcienia w miejscach napraw tynku po hakach rusztowań.

? Powłoki klejowe. Powinny być bez uszkodzeń, smug, prześwitów, plam i śladów pędzla, odporne na ścieranie, bez spękań, łuszczenia się i odstawania powłoki od podłoża i widocznych poprawek. Powłoki na sztablaturze, tynku szpachlowym, drewnie struganym i płytkach pilśniowych mogą mieć kilkumilimetro-we skupiska farby o nieco innym odcieniu, jednolite na całej powierzchni.

? Powloki kazeinowe i krzemianowe. Powinny odpowiadać wymaganiom jak dla powłok klejowych, z tym że powinny być odporne na zmywanie wodą.

? Powloki emulsyjne. Powinny być niezmy-walne oraz odporne na tarcie na sucho, szorowanie i reemulgację (rozmazywanie się). Ponadto powinny być bez uszkodzeń, jednolitej barwy bez smug, plam, spękań, łuszczenia.

? Powłoki silikonowe. Powinny być odporne na zmywanie wodą, tarcie na sucho i na szorowanie, bez uszkodzeń, plam, smug, prześwitów, śladów pędzla, spękań, łuszczenia i odstawania od podłoża.

? Powloki olejne i na żywicach syntetycznych. Powinny mieć barwę jednolitą, bez śladów pędzla, smug, zacieków, uszkodzeń, zmarszczeń, pęcherzy, plam i zmiany odcienia, mieć jednolity połysk.

12.11.8. Kryteria oceny jakości i końcowy odbiór robót malarskich

? Badania powłok przy odbiorze wykonuje się w następujących terminach (w temperaturze ? +5°C, wilgotności względnej powietrza 65%):

* z farb klejowych, kazeinowych, emulsyjnych, silikonowych - nie wcześniej niż po 7 dniach,
* z farb wapiennych, cementowych, krzemianowych, olejnych i z żywic syntetycznych - nie wcześniej niż po 14 dniach.

? Badania obejmują sprawdzenie: wyglądu zewnętrznego, zgodności barwy ze wzorcem oraz połysku, odporności powłok na wycieranie i odporności na zmywanie wodą.

Literatura uzupełniająca

[1] Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych. Tom I Budownictwo ogólne. Cz. 4, Arkady 1990 (rozdział 27).

[2] Instrukcja 351/98 Zabezpieczanie przed korozją konstrukcji betonowych i żelbet. Instrukcja nr 351/98. ITB, Warszawa 1998.

Normy

PN-58/B-30177 Kit szklarski kredowo-poko-stowy

PN-75/C-04630 Woda do celów budowlanych. Wymagania i badania przy odbiorze

PN-72/C-81503 Wyroby lakierowe. Wstępne próby techniczne

PN-70/B-10100 Roboty tynkowe. Tynki zwykłe. Wymagania i badania przy odbiorze

PN-69/B-10280 Roboty malarskie budowlane farbami wodnymi i wodorozcieńczalnymi farbami emulsyjnymi

PN-69/B-10285 Roboty malarskie budowlane farbami, lakierami i emaliami na s